Đánh thức con người phi thường trong bạn - Anthony Robbins l Kĩ Năng Sống l Sách Hay Chọn Lọc

toàn diện, không cho rằng vấn đề đó chi phối toàn diện cuộc sống họ. Họ luôn luôn coi nó như chỉ là "một chút thay đổi trong nếp sống mà thôi". Vì thế dù có gặp vấn đề gì đi nữa, họ vẫn tin chắc rằng mình có thể làm chủ đời sống mình.
Loại tin tưởng thứ ba thuộc về cá tính. Nếu chúng ta không coi những thất bại như một đòn bẩy để thay đổi phương pháp của mình, mà coi nó như một vấn đề cá nhân, một khuyết điểm thuộc cá tính của mình, thì chúng ta sẽ bị nản lòng ngay.
Những loại tin tưởng tiêu cực đó có thể là những liều thuốc độc giết chết cuộc sống bạn từ từ. Vì thế bạn phải tránh với bất cứ giá nào.
Thay đổi niềm tin thế nào?
Mọi sự phá vỡ bế tắc nơi con người đều bắt đầu với một sự thay đổi niềm tin. Vậy chúng ta thay đổi thế nào? Phương pháp hiệu quả nhất là làm cho tâm trí bạn coi niềm tin cũ như là nguyên nhân của những đau khổ lớn. Bạn phải làm sao tin chắc rằng niềm tin đó không chỉ gây đau khổ cho bạn trong quá khứ, mà cả trong hiện tại và có thể trong tương lai nữa. Rồi bạn phải làm cho tâm trí bạn cảm thấy vui sướng với ý nghĩ có một niềm tin mới mãnh liệt. Nên nhớ rằng chúng ta làm bất cứ điều gì cũng nhằm tránh đau khổ hay đạt niềm vui sướng, vì thế, nếu chúng ta tin là điều gì đó gây đau khổ khá lớn, chúng ta sẽ thay đổi được.
Kế đến, hãy tạo sự hoài nghi. Nếu bạn thành thật với chính mình, bạn có nghĩ là có những niềm tin trước kia bạn dùng để tự biện hộ suốt nhiều năm qua, nhưng nay bạn phải bối rối khi nhìn nhận nó? Điều gì xảy ra vậy? Có gì đó làm bạn nghi ngờ: Có thể là một kinh nghiệm mới, có thể là một khuôn mẫu đối lập với niềm tin cũ của bạn. Chúng ta có những kinh nghiệm mới và những kinh nghiệm này khiến chúng ta đặt câu hỏi, cắt đứt những khuôn mẫu niềm tin cũ và bắt đầu làm chúng lung lay.
Kinh nghiệm mới tự nó không tạo nên thay đổi. Kinh nghiệm mới chỉ kích thích sự thay đổi nếu nó làm chúng ta chất vấn các niềm tin của mình. Hãy nhớ rằng, khi chúng ta đã tin điều gì, chúng ta hoàn toàn không chất vấn nó nữa. Nên nếu chúng ta thành thật chất vấn niềm tin của mình là chúng ta không còn cảm thấy tuyệt đối chắc chắn về nó nữa. Nếu chúng ta xem xét kỹ, chúng ta có thể phát hiện ra rằng điều mà chúng ta đã nhiều năm tin tưởng một cách vô thức, chúng ta đã dựa trên những giả định sai lầm.
Nếu bạn chất vấn một điều gì đủ mức, rốt cuộc bạn sẽ bắt đầu nghi ngờ điều ấy, Nhiều năm trước, tôi đã có cơ hội hiếm hoi với quân lực Mỹ và những thành công to lớn của tôi đã đưa tôi tới làm việc với cơ quan CIA. Trong khi làm việc, tôi đã có cơ hội học hỏi từ một viên chức cấp cao CIA. Phải thừa nhận rằng những kỹ năng mà ông và nhiều người khác như ông đã sử dụng để làm lay chuyển những niềm tin xác tín của người khác và thay đổi các niềm tin của họ quả là vô cùng kỳ diệu. Họ tạo một bầu không khí khiến cho người ta nghi ngờ những gì mình vẫn tin tưởng từ trước đến giờ, rồi họ cung cấp cho người ta những ý tưởng và kinh nghiệm mới để củng cố việc đón nhận các niềm tin mới. Tôi đã đem áp dụng những kỹ năng này vào chính mình để loại bỏ những niềm tin vô ích và thay thế bằng những niềm tin mạnh mẽ.
Cách để tiến bộ trong đời sống là học hỏi gương mẫu đời sống của những người đã thành đạt. Đó là những động lực mạnh, thích thú và những con người này luôn có quanh ta. Hãy hỏi họ những câu như sau:" Niềm tin nào đã khiến bạn thành công? Niềm tin nào đã khiến bạn vượt trội hơn những người khác?"
Những cải thiện nho nhỏ thì dễ tin, nên có thể đạt được.
Pat Riley là huấn luyện viên bóng rổ thành công nhất trong lịch sử của NBA. Có người cho rằng ông may mắn vì có những cầu thủ siêu sao. Thực tình ông có trong tay những cầu thủ siêu sao, nhưng nhiều người khác cũng có những nguồn lực mạnh để thành công mà đã không được như Pat. Pat có khả năng làm việc này là dựa trên niềm tin và sự quyết tâm. ông kể là vào mùa bóng đầu năm 1986 ông gặp một thách đố nặng nề. Nhiều cầu thủ của ông đã cố gắng hết sức trong năm ngoái nhưng đã thua đội Boston Celtics. Để tìm ra một kế hoạchcó thể tin tưởng được nhằm kích thích các cầu thủ tiến lên, ông đã chủ trương nhắm vào chủ đề "Những cải thiện nhỏ". Ông đã thuyết phục các cầu thủ mình tin rằng mỗi người chỉ cần tăng thêm 1 phần trăm chất lượng của mình sẽ làm cho chất lượng của trận đấu thay đổi hẳn. Nghe ra thì có vẻ quá nhỏ nhoi vô nghĩa, nhưng nếu bạn nghĩ đến 12 cầu thủ mỗi người tăng thêm 1 phần trăm khả năng của mình trong 5 lãnh vực, thì nỗ lực phối hợp của họ sẽ tạo ra một đội bóng với hệu quả tăng lên 60 phần trăm. vậy mà chỉ cần tăng 10 phần trăm đã đủ để chiến thắng. Tuy nhiên, giá trị của triết lý này là mọi người đều tin rằng điều đó có thể đạt được. Mọi người cảm thấy chắc chắn mình có thể cải thiện ít nhất là 1 phần trăm khả năng tối đa của mình trong năm lĩnh vực lớn của trò chơi và niềm tin chắc theo đuổi mục tiêu đã khiến họ đạt tới những tiềm lực còn cao hơn thế nữa. Kết quả ra sao? Hầu hết các cầu thủ đã tăng từ 5 phần trăm năng lực trở lên, nhiều người tăng đến 50 phần trăm. Theo Pat Riley, mùa bóng 1987 đã trở thành mùa chiến thắng dễ dàng nhất. Niềm tin có tác dụng nếu bạn quyết tâm gắn bó vào nó.
Chúng ta đã khám phá ra được nhiều điều về niềm tin, nhưng để thực sự làm chủ đời mình, chúng ta phải biết chúng ta đã dùng những niềm tin nào để hướng dẫn cuộc đời mình.
Vậy thì ngay bây giờ, bạn hãy ngưng mọi công việc bạn đang làm và dành cho tâm trí bạn chừng 10 phút sảng khoái. Bạn hãy nghĩ đến tất cả những niềm tin bạn đang có, những niềm tin hiệu quả cũng như những niềm tin vô ích: Những niềm tin nho nhỏ tưởng chừng vô nghĩa lý và những niềm tin to lớn có vẻ tạo nên khác biệt quan trọng.
Bạn hãy viết ra giấy tất cả những niềm tin ấy, rồi tìm cách củng cố những niềm tin hiệu quả và loại bỏ những niềm tin vô ích hay tiêu cực.
Tài lãnh đạo và sức mạnh của niềm tin
Các người lãnh đạo là những con người sống bằng niềm tin mạnh và dạy cho người khác khai mở những tiềm năng dồi dào của họ bằng cách thay đổi những niềm tin đã từng bóp nghẹt họ. Một lãnh đạo vĩ đại từng gây ấn tượng cho tôi là một giáo viên, tên bà là Marva Collins. Ba mươi năm trước đây, Marva đã sử dụng năng lực của mình và quyết định làm nên tương lai bằng cách thay đổi cuộc sống của những trẻ em. Bà gặp ngay một thách đố lớn: Khi vừa bắt tay vào công việc dạy học lần đầu tiên ở Chicago, đám học sinh hạng hai của bà đã quyết định là chúng không muốn học gì hết. Nhưng sứ mệnh của Marva là uốn nắn cuộc đời của chúng. Bà không chỉ có niềm tin là có thể ảnh hưởng đối với chúng, mà bà còn có một sự xác tín sâu sắc và đầy say mê là sẽ ảnh hưởng đến suốt cuộc đời chúng. Bà không chịu một giới hạn nào đặt ra cho mình. Đứng trước những học sinh bị đánh giá là mắc những khuyết tật về đọc chữ và đủ thứ rối loạn nhân cách khác, bà đã quan niệm rằng vấn đề không phải là ở các trẻ em, mà là ở cách thức người ta dạy dỗ chúng. Chưa có ai thách thức khả năng chúng và vì thế chúng không có niềm tự tin. Chúng không có kinh nghiệm nào để đo lường đúng thực lực của mình. Theo bà, con người đáp ứng lại thách đố và những trẻ em này cần có thách đố hơn bất cứ điều gì khác.
Vì vậy bà loại bỏ tất cả những sách soạn riêng cho hạng trẻ em học chậm và thay vào đó, bà dạy các em những tác phẩm của Shakespeare, Sophocles và Tolstoy. Tất cả các giáo viên khác điều lắc đầu, "Bà ta điên chắc! Lũ trẻ làm sao hiểu nổi những sách ấy?" Và nhiều đồng nghiệp chỉ trích cá nhân bà, cho rằng bà đang làm hại cuộc đời những đứa trẻ. Nhưng những học sinh của Marva không những hiểu được những tác phẩm đó mà còn ham thích nữa. Tại sao? Vì bà tin mãnh liệt vào phẩm chất độc đáo của tâm trí mỗi đứa trẻ, cũng như khả năng học tập của mỗi đứa. Bà truyền đạt với chúng bằng tất cả sự hợp lý và tình thương khiến bà tạo được cho chúng niềm tự tin một số em cảm nghiệm điều này lần đầu tiên trong đời. Những kết quả bà đã tạo ra được trong nhiều thập niên quả là kỳ diệu.
Lần đầu tiên tôi gặp Marva và phỏng vấn bà ở Westside Preparatory School, một trường tư bà đã lập bên ngoài hệ thống học đường của thành phố Chicago. Sau khi gặp gỡ với bà, tôi yêu cầu phỏng vấn một vài học sinh của bà. Học sinh đầu tiên tôi gặp là một cậu bé bốn tuổi, với một nụ cười làm bạn say mê. Tôi bắt tay cậu bé.
"Chào, chú là Tony Robbins".
"Chào chú Robbins, tên cháu là Talmadge E. Griffin.
Cháu bốn tuổi, chú muốn hỏi gì cháu?"
"Tốt lắm, Talmadge. Cháu nói cho chú biết mấy hôm nay cháu đang học cái gì?"
"Cháu học nhiều thứ lắm!" "Được, vậy cháu đã đọc những sách gì?" "Cháu vừa đọc xong cuốn Mèo và Người, của John steinbeck".
Rõ ràng là tôi bị ấn tượng trước câu trả lời này. Tôi hỏi cậu bé cuốn sách nói gì và tôi nghĩ bụng thằng bé sẽ nói tầm phào bất kể điều gì.
Nó kể, "Vâng, vai chính của câu chuyện là..."
Lúc này thì tôi không còn nghi ngờ gì nữa. Rồi tôi hỏi em học được bài học gì từ cuốn sách.
"Thưa chú Robbins, cháu không chỉ học ở cuốn sách.
Cuốn sách đã thấm vào tâm hồn cháu".
Tôi cười lớn tiếng và hỏi, "Cháu nói "thấm" nghĩa là sao?"
"Là tràn vào khắp người" và nó cho tôi một định nghĩa
đầy đủ hơn là tôi có thể mô tả cho bạn.
"Cái gì làm cháu cảm động nhiều đến thế trong cuốn sách này, hả Talmadge?"
"Chú Robbins, trong câu chuyện cháu nhận thấy trẻ con không bao giờ đánh giá người khác bằng màu da của họ. Chỉ có người lớn làm thế. Điều cháu học được ở cuốn sách này là dù sau này có trở thành người lớn, cháu cũng sẽ không bao giờ quên những bài học thời thơ ấu".
Tôi bắt đầu muốn khóc vì thấy rằng Marva Collins đang cung cấp cho cậu bé này và biết bao đứa trẻ khác những niềm tin mãnh liệt để tiếp tục hình thành những quyết định của các em không chỉ hôm nay mà cho suốt cuộc đời. Marva nâng cao phẩm chất đời sống các học sinh của bà bằng việc sử dụng ba nguyên tắc tổ chức tôi đã nói đến ở đầu cuốn sách: bà tạo được cho các em khả năng đề ra cho mình những tiêu chuẩn cao hơn, bà giúp đỡ để các em có những niềm tin mới và hiệu quả giúp các em vượt qua những niềm tin tiêu cực cũ và bà hỗ trợ tất cả điều này bằng những kỹ năng đặc biệt và những chiến lược cần thiết để thành công trong suốt cuộc đời. Kết quả ư? Những học sinh của bà không chỉ trở nên tự tin hơn, mà còn giàu khả năng. Những kết quả trước mắt về học hành của các em thật là kỳ diệu và những kết quả về lâu dài cho cuộc sống các em thật là sâu xa.
Cuối cùng, tôi hỏi Tamadge, "Bà Collins đã dạy cháu điều gì là quan trọng nhất?"
"Điều quan trọng nhất bà Collins dạy cháu là xã hội có thể dự báo, nhưng chỉ có cá nhân cháu sẽ xác định số phận cho mình!"
Có lẽ tất cả chúng ta cần nhớ những bài học của một đứa trẻ. Với những niềm tin mà Tamadge đã diễn tả đẹp như thế, tôi bảo đảm em cũng như nhiều đứa trẻ khác trong lớp sẽ có những cơ hội để tiếp tục diễn đạt đời sống của mình bằng cách xây dựng tương lai như chúng mong ước, hơn là cái tương lai mà nhiều người lo sợ.
Chúng ta tóm lược những điều chúng ta vừa mới học được. Chúng ta thấy rõ nơi con người mình có một sức mạnh cần được chúng ta đánh thức. Sức mạnh ấy bắt đầu bằng khả năng làm những quyết định có ý thức để dệt nên cuộc đời chúng ta. Nhưng có một niềm tin cơ bản mà chúng ta phải khai thác và giải quyết và niềm tin này có thể tìm thấy khi bạn trả lời cho câu hỏi ở chương tiếp theo sau đây...
Chương 5: THAY ĐỔI CÓ THỂ XẢY RA TRONG NHÁY MẮT KHÔNG?
"Đây, tôi chỉ cho anh em một điều bí nhiệm:
Tất cả chúng ta sẽ không chết, nhưng chúng ta sẽ được biến đổi, trong chốc lát, trong nháy mắt..." -CORINTHIANS
Tôi còn nhớ rất rõ mình luôn mơ ước có khả năng giúp người khác thay đổi hầu như mọi sự trong đời họ. Ngay từ nhỏ, bản năng đã mách bảo tôi rằng, muốn giúp người khác thay đổi, chính mình phải có khả năng thay đổi trước đã. Ngay từ hồi học cấp 2 trung học, tôi đã bắt đầu truy tìm kiến thức trong sách vỡ và băng từ để học những điều cơ bản về cách thay đổi cảm xúc và ứng xử của con người.
Hiển nhiên tôi muốn cải thiện một số lãnh vực trong đời sống của chính mình: có động lực rõ rệt; kiên trì và hành động, học nghệ thuật vui sống và học cách giao tiếp và gắn bó với người khác. Tôi không hiểu tại sao, nhưng một cách nào đó tôi cảm thấy mình sẽ hạnh phúc nếu có kiến thức và chia sẽ những gì có thể làm nâng cao phẩm chất đời sống người ta và giúp họ quý mến và yêu thương tôi. Vì vậy mà ngay từ hồi học trung học, tôi đã được mệnh danh là "Anh chàng giải pháp". Nếu bạn gặp một vấn đề gì là tôi có mặt và tôi thấy rất hãnh diện được các bạn gọi như thế.
Càng học tôi càng say mê học thêm nhiều hơn nữa.
Hiểu được cách nào ảnh hưởng trên cảm xúc và ứng xử của con người đã trở thành mối đam mê của tôi. Tôi theo học một khóa học đọc sách nhanh và tôi đã ngấu nghiến gần 700 cuốn sách chỉ trong vòng mấy năm, hầu hết là sách nhân văn, tâm lý, ảnh hưởng và phát triển sinh lý học. Tôi muốn biết mọi điều về cách tăng phẩm chất đời sống con người và tôi cố gắng đem áp dụng ngay những điều học được vào chính bản thân cũng như chia sẽ cho người khác.
Ngay sau khi tôi tròn 21 tuổi, tôi gặp được một số kỹ thuật hiện đại có khả năng tạo những thay đổi nơi đời sống con người với tốc độ gần như của ánh sáng: Các kỹ thuật đơn sơ như Gestalt trị liệu pháp và các công cụ gây ảnh hưởng như thuật thôi miên của Erickson và lập trình hóa Thần Kinh-Ngôn ngữ.
Tôi không bao giờ quên tuần lễ đầu tiên tôi học Lập trình hóa Thần Kinh Ngôn ngữ. Chúng tôi đã học những nội dung như cách loại bỏ một mối ám ảnh cả đời chỉ trong không đầy một giờ là điều mà trước đây theo cách chữa trị truyền thống phải mất từ 5 năm trở lên. Học được đến ngày thứ năm, tôi bỗng quay sang các nhà tâm lý và tâm bệnh trong lớp và nói: "Này, các bạn, chúng mình kiếm lấy mấy người mắc chứng ám ảnh rồi chữa thử coi!". Mọi người nhìn tôi và nghĩ tôi điên. Họ còn nói rõ tôi không đủ trình độ và chúng tôi phải đợi sáu tháng để mãn khóa, có chứng nhận tốt nghiệp, qua một cuộc sát hạch và nếu thành công, lúc đó chúng tôi mới được sử dụng những chất liệu này.
Tôi không muốn chờ đợi. Thế là tôi bắt đầu sự nghiệp bằng cách xuất hiện trên các chương trình truyền thanh và truyền hình khắp nước Canada và sau đó ở nước Mỹ. Trong các chương trình này, tôi nói chuyện với mọi người về kỹ thuật tạo nên thay đổi trong đời sống và khẳng định rõ là nếu chúng ta muốn thay đổi đời sống, dù là một thói quen xấu hay một nỗi ám ảnh đã từng gây khốn đốn chúng ta nhiều năm, chúng ta có thể thay đổi chúng chỉ trong ít phút, dù trước đó người ta cố gắng thay đổi nhiều năm không kết quả.
Một bác sĩ tâm thần gọi tôi là lang băm và bịp bợm và tố cáo tôi có những tuyên bố sai lầm. Tôi đã thách đố bác sĩ này để ông bỏ đi thái độ bi quan và cho tôi cơ hội điều trị một bệnh nhân của ông mà ông đã điều trị nhiều năm không thành công. Kể cũng táo bạo thật và ban đầu ông không chấp nhận đề nghị của tôi. Nhưng sau cùng ông cũng đồng ý. Ông để cho một bệnh nhân của ông tự mình đến phòng điều trị của tôi và tôi bắt đầu điều trị cho cô ta. Sau 15 phút, tôi đã quét sạch mọi nỗi ám ảnh về rắn mà người phụ nữ này mắc phải và bác sĩ tâm thần kia đã điều trị cho cô ta suốt 7 năm không thành công. Ông bác sĩ hết sức kinh ngạc. Và cũng nhờ đó tôi nổi tiếng, tôi đi khắp mọi miền trên đất nước chứng minh cho mọi người thấy rằng họ có thể thực hiện những thay đổi mau chóng đến thế nào. Ở đâu cũng vậy, lúc đầu người ta còn bán tin bán nghi. Nhưng khi thấy những kết quả rõ ràng trước mắt, họ không chỉ chú ý và quan tâm mà còn sẵn lòng đón nhận những điều tôi nói với họ và áp dụng vào đời sống của chính họ.
"Sự vật không thay đổi; chính chúng ta thay đổi"
-HENRY DAVID THOREAU
Hai sự thay đổi mà mọi người đều muốn có trong cuộc đời đó là gì? Phải chăng tất cả chúng ta đều muốn thay đổi hoặc:
1) Cách chúng ta cảm nhận sự vật Hay
2) Hành vi cư xử của chúng ta?
Nếu một người trải qua một thảm kịch-bị lạm dụng hồi còn bé, bị hãm hiếp, bị mất người thân, thiếu lòng tự tin-rõ ràng người này sẽ tiếp tục chịu đau khổ cho tới khi những cảm giác mà họ gắng liền với những sự kiện bi thương kia thay đổi. Cũng vậy, nếu một người ăn uống quá nhiều, nghiện rượu, hay nghiện ma túy, họ có một chuỗi những hành vi cư xử cần phải thay đổi. Cách duy nhất để thực hiện sự thay đổi này là liên kết sự đau khổ với lối ứng xử cũ và niềm vui với một lối ứng xử mới.
Điều này nghe đơn giản, nhưng để thực hiện sự thay đổi đích thực và lâu bền, chúng ta cần có phương pháp.
Ở chương 1 tôi đã nói một trong những yếu tố cơ bản để tạo sự thay đổi lâu bền là thay đổi niềm tin. Niềm tin thứ nhất chúng ta phải có để thay đổi nhanh, là chúng ta phải thay đổi ngay bây giờ. Chúng ta phải có niềm tin là chúng ta có thể thực hiện sự thay đổi chỉ trong giây lát. Thực vậy, nếu bạn có thể tạo ra vấn đề chỉ trong giây lát, bạn cũng có thể tạo ra giải pháp chỉ trong giây lát! Bạn hãy làm cho giây lát đó hiện diện ngay bây giờ.
Niềm tin thứ hai chúng ta phải có nếu muốn sự thay đổi lâu dài là chúng ta phải chịu trách nhiệm về sự thay đổi của mình. Niềm tin này được thực hiện theo 3 bước sau đây:
1) Thứ nhất, chúng ta phải tin, "Phải thay đổi điều gì đó".
Không phải là nên thay đổi, có thể thay đổi, hay cần thay đổi, mà là phải tuyệt đối thay đổi.
2) Thứ hai, không những chúng ta phải tin là điều gì đó phải thay đổi, mà chúng ta phải tin, "Tôi phải thay đổi điều đó".
Chúng ta phải coi mình là nguồn