MỘT SỐ CÁCH CẤP CỨU VÀ GIẢI ĐỘC AI CŨNG NÊN BIẾT l Mạch Lý Y Học Cổ Truyền l Sách Thuốc Gia Truyền l Sách Thuốc Đông Y

Cứu trúng độc ngô còng (rết)
Về mùa hạ, thịt gà để cách đêm, không để tủ lạnh, thường hay bị ngô công lại ôn, hoặc dị độc vào miếng thịt, ngộ ăn phải thì phát đau bụng, phải dùng 2 đến 3 quả trứng gà, bỏ lòng đỏ ăn lòng trắng tự khắc giải ngay.
Một cách nữa, lấy chót đầu móng tay 10 ngón mài với nước đun sôi để nguội, uống nhiều cũng kiến hiệu. Lỡ khi bị rết cắn, lấy mủ sữa cây dâu phết vào giấy sạch dán áp vào chỗ bị thương thì khỏi đau.
Cứu trúng độc thịt trâu
Ăn thịt trâu quá nhiều, dạ dày không đủ sức tiêu thụ, phát sinh nhọc mệt lạ thường nên dùng Đạo thảo (rạ nếp) sắc nước uống, hoặc dùng cam thảo sắc uống, lượng dùng từ 4 đến 12g một lần.
Hoặc dùng Thạch Xương bồ tươi giã vắt lấy nước pha lẫn nước sôi uống rất hay.
Cứu trúng độc thịt gà
Ăn thịt gà trúng độc, hoà nước Địa tương mà uống rất hay. Cách làm Địa tương thủy: đào một lỗ giữa đất cho nước lạnh vào, khuấy cho cực đục rồi để trong mà lấy.
Cứu trúng độc điền loa (ốc bươu)
Ăn ốc trúng độc, dùng nước miếng vịt rót vào miệng, dùng 10g băng phiến hoà với nước sôi uống cũng hay.
Cứu trúng độc mã nghi (loài đỉa)
Lỡ khi vô ý nuốt, hoặc ăn rau sống nuốt phải mã nghi vào bụng, lâu ngày sinh nở ra, ăn hại gan ruột máu mủ trong mình, mặt mũi gầy vàng, không biết chữa thì chết, phải dùng Quế viên nhục (mu nhãn) bọc thuốc lá hay thuốc lào mà nuốt, trùng tự khắc phải chết, rồi theo đại tiện mà ra.
Hoặc dùng Bạch mật (mật ong) ăn luôn luôn cho được 2 đến 3 chai mới khỏi, bởi vì mã nghi tẩm vào mật ong hồi lâu thi hoá ra nước, nhưng phải ăn cho nhiều, hoặc án nhiều thịt bò, thịt dê nó cũng hoá hết.
Cứu trục duẫn độc (măng tre)
Ăn măng tre trúng độc, phải dùng một củ gừng sống giã vắt lấy nước, trộn với một thìa con dầu vừng uống thì độc giải ngay.
Cửu tày qua độc (dưa hấu)
Ăn dưa hấu trúng độc, nên dùng hạt tiêu giã nhỏ, ngâm trong nước hồi lâu đoạn uống nước ấy sẽ khỏi.
Cứu hồ tiêu độc
Ăn hồ tiêu trúng độc, cần phải ăn ngay bột đậu xanh. Nguy hơn nữa là xông lên cổ hình như muốn tuyệt, phải rót hương du vào thì tự giải ngay.
Cứu Bán hạ độc
Trúng phải độc Bán hạ, làm cho người ta nói khản tiếng, nên dùng nước Gừng nguyên chất (tư nhiên trấp) – gừng sống giã vắt lọc lấy nước mà uống, dù nguy hiểm cũng giải ngay được.
Cứu trúng phong đàm độc
Ăn phải nấm phong trúng độc, làm cho người ta cười mãi không thôi, phải sắc nước đậu đen mà uống sẻ khỏi. (Cách làm Địa tương thuỷ: đào một lỗ giữa đất cho nước lạnh vào khuấy cho cực đục rồi để lắng trong mà lấy).
Cứu bâng phiến độc
Dùng băng phiến quá nhiều thì miệng khát không thôi phải dùng 1 bát Địa tương thuỷ uống thì khỏi.
Cứu Ban miêu độc
Trúng phải độc Ban miêu, dùng 1g đậu đen nấu đặc, để nguội rồi uống hết sẽ khỏi.
Cứu thực cầm độc (ăn phải nọc rắn)
Lỡ khi những món đồ ăn mà loài rắn độc dí độc vào, hoặc ăn thịt rắn trúng độc, phải dùng một bát nước lã dội vào trong ống điếu lấy thứ nhựa đặc mà uống.
Một cách nữa: dùng 10g Hùng hoàng mài tan trong nước sôi để nguội uống sẽ khỏi, hoặc giết con vịt lấy máu đang nóng rót vào miệng là sống lại ngay.
Cứu giá cò độc (chia đa đa)
Ăn phải thịt chim đa đa (gọi là giá cô), chỗ yết hầu nổi mụn lên, máu mủ chảy mãi không khỏi uống thuốc gì cũng vô hiệu, dùng 1 g Sinh khương (tức gừng sống), rửa sạch, thái phiến nấu nước uống xong, đoạn dùng thuốc chữa mụn thì khỏi.
Loài chim này hay ăn hạt Bán hạ, độc tự đó sinh ra, nên chữa bằng Sinh khương, nghĩa là Sinh khương chế được độc Bán hạ.
Cứu trúng độc duyên phấn
Duyên phấn là một thứ bôi vào mặt, ngộ khi nuốt vào ruột thì đau bụng không chịu nổi, một hai ngày thì chết, cần phải dùng một bát đậu xanh nghiền thật nhỏ cho 4 bát nước lạnh vào sắc lên, đoạn dùng 3 bát nước lạnh nữa vào và cho vào 500g đường trắng trộn lẫn với nước đậu mà uống, chừng sau nửa giờ (tức 30 phút) lại cho uống 6 lạng Hương du tức thì thổ (nôn) ra chất duyên phấn ngay.
Hoặc lấy dầu vừng hoà lẫn với mật ong đặc như cao sền sệt cho ăn thì tự khắc giải độc. Hoặc dùng củ La bặc (tức củ cải) giã vắt lấy nước mà uống cũng được.
Cứu trúng độc khinh phấn.
Nêu trúng dộc khinh phân thì chân răng chảy máu mà hôi thối sưng thũng, phải dùng:
Hoàng liên 12g, Quán trúng 20g, Bằng phiến 10g.
Sắc rồi dùng súc miệng luôn.
Một cách nữa: Nếu uống phải khinh phấn mà lở miệng ra, dùng Xuyên tiêu (thứ Xuyên tiêu đã mục) sắc uống cũng khỏi. Hoặc dùng hạt Biển đậu (tức đậu ván trắng) 40g – thử tươi (tẩm nước cho thấu, giã vắt lấy nước hoà với 2 thìa nước Địa tương khuấy đều mà uống.
Cách làm nước Địa tương: đào một lỗ giữa đất, cho nước vào khuấy cho đục lên rồi để láng trong, múc nước ấy.
Cứu trúng độc đoạn trường tháo (cây lá ngón)
Loại thảo này có hai giống: Một thứ lá nhọn, một thứ lá tròn. Nếu trúng phải độc thứ lá nhọn, cần cấp phải dùng huyết dê sống đổ vào miệng một hai bát, mới sống lại được. Hoặc cho uống dầu mỡ dê 1 đến 2 lạng cũng được.
Cứu trúng độc hạnh nhân
Lỡ khi ăn mươi hạt hạnh nhân mà thử nửa chín nửa sống, thấy mắt nhàm, môi, tai, chân, tay xanh ngắt nổi lên từng khúc (khối), cấp phải làm cho mửa ra, đoạn dùng nước sôi nguội hoà 2g Xạ hương cho uống thì độc giải ngay. Hoặc sắc nước vỏ cây Hạnh uống cũng khỏi.
Cứu trúng độc dạ khuẩn (nấm)
Khi trúng phải độc các thứ nấm, cấp phải nghiền nhỏ thứ đậu xanh đang tươi, dùng nước sạch mới múc về (tân cấp thuỷ) hoà vào khuấy ra, gạn cho trong mà uống, hoặc cho nhai Kim ngân hoa 30g, nuốt cả nước cả bã xuống thì giải được độc.
Cứu trúng lưu huỳnh.
Trúng phải độc Lưu huỳnh, phải dùng:
Ổ mai nhục (tức thịt ô mai, nướng) 100g, Đường cát 30g, Tương thủy 1 bát to.
Sắc lấy nửa bát uống.
Hoặc uống 1 bát huyết dê cũng khỏi.
Bài thuốc chữa bị thương.
Bị thương như dao chém hoặc đứt tay hay bị vật gì đâm toác thịt, máu chảy ra mãi không thôi. Dùng:
Mật trâu (ngưu đởm) 1 cái, Thạch hồi (tức vôi bột).
Hai vị trộn lẫn để trên hòn ngói phơi trong râm, cho khô rồi tán nhỏ đựng trong lọ, khô, sạch, nút kín, khi bị thương nặng cũng chỉ rắc vào chỗ đau 3 lần là khỏi.
Cách chữa thứ hai: Bị thương nước vàng rỉ ra, dùng lá dong (thường dùng gói bánh chưng ngày tết), lá gai (thường dùng làm bánh gai), lá thanh táo (cây này có đốc lá tựa như lá mần tưới nhưng dày hơn, mặt trên lá xanh sẫm hơn mặt dưới, dưới lá có gân nổi lên. lá chanh yên.
Các thứ lá lượng tuỳ theo chỗ đau mà dùng. Giã nát các loại lá bọc vào lá chuối non rồi châm thủng lá, bọc mà rịt vào chỗ bị thương thì sẽ khỏi.
Bài thuốc chữa bỏng
Lấy vỏ ốc lâu ở tường đất, để nguyên cả đất ở trong bụng nó đốt thành than tán nhỏ hoà dấm thanh mà bôi sẽ khỏi. Hoặc dùng lá Trắc bách diệp sống giã nhỏ mà đắp sẽ khỏi mà không còn vết sẹo.
Bài thuốc lấy nọc rán.
Phép chữa bệnh rắn chỉ có phép lấy nọc rắn là hay nhất.
Nấu thuốc lấy nọc rắn:
– Cách làm và nấu: Sừng nai chẻ nhỏ bằng ngón tay (lượng tuỳ theo) và 6 vị thuốc dưới đây mà ngâm sừng nai khoảng 4 đến 5 giờ sẽ lấy ra:
Vỏ gòn, lá trầu lương, lá chanh giấy, rễ cỏ ống, Thanh phàn, gạo nếp lứt (đem ngâm để ráo).
Lấy đất sét tốt (tức là đất thó, thứ đất quánh mịn, không thấm nước, có thể dùng làm đồ gốm) nhồi với trâu nếp cho thật nhuyễn nắn thành cái nồi con nhỏ rồi để những vị thuốc như nếp, lá ngải cửu.
Thanh phàn, Toàn yết, Tạo giác, lá “”chanh giấy, hạt tiêu. Các vị tán nhỏ để tất cả vào cái nồi, để các miếng sừng vào rồi nặn kín miệng lại. Sau đó nấu như sau: Chọn một chỗ đất sạch, đổ trên mặt đất ấy một lớp trấu nếp rồi xếp củi trùm lên đốt cho cháy, sau đó đổ cái nồi thuốc vào và rải lớp trấu lên bao quanh ngoài, đừng cho tắt lửa, để cháy một ngày một đêm thì thuốc chín, ước phái (lùng độ 2 rá to trấu nếp.
Sau khi để nguội lấy ra, đập lấy miếng sừng, thấm nước miếng (nước bọt) cho ướt môi của mình, rồi hít. Nếu hít dính vào môi ấy là thuốc chín và tốt, nếu hít không dính chặt ấy là sống và hư.
– Cách dùng: Khêu vết cắn cho chảy máu rồi đặt cục thuốc hút nọc vào thì nó hít dính, chừng nào rớt ra là hết nọc, còn thuốc thì tiếp tục cho uống cho hạ đờm nọc nó ra mau.
Nên nhớ lúc lấy nọc và uống thuốc phải mở dây buộc trên vết thương để cho máu nó lưu thông. Thuốc lấy nọc cứ để uống tiếp còn sau khi lấy nọc rồi phải bỏ cục sừng nai đó vào than lửa cho lâu, để dùng lại chừng nào để cục sừng ấy vào vết thương nó hút yếu thì lại ngâm nấu lại như cách trên.
Cứu khuyển mã, thôn nhiệt khí, thiết đinh, thang hỏa thương, hổ cắn, chó nhà cắn, méo cắn.
Cứu khuyển mã (thịt chó, ngựa) độc.
Sau khi ăn thịt chó hay thịt ngựa mà bụng trướng, miệng khát, phát nóng nói sảng, phải dùng 200g đạm dâu sị và 300g hạnh nhân, đổ lẫn nhau, giã nhuyễn, mỗi ngày ăn 2 lần hoặc sắc nước mầm sậy uống cũng khỏi.
Cứu Thôn nhiệt khí.
Lỡ khi ăn phải đồ sắt, dùng than hoa tán nhỏ, hoà lẫn với 1 hoặc 2 bát cháo mà ăn, bột than bám chặt lấy đồ sắt theo đại tiện mà ra. Thật là một bài thuốc rất thần kỳ.
Cứu thôn thiết đàm (nuốt phải kim sắt)
Lỡ khi nuốt phải kim sắt, dùng đậu xanh nấu với rau hẹ ăn, rồi cái kim cùng rau theo đại tiện mà ra. Hoặc làm như cách trên (than chúc) cũng được.
Cứu thôn thiết đinh (nuốt phải đinh)
Lỡ nuốt phải đinh sắt phải dùng mỡ lợn ăn cho thật nhiều, mỡ bọc lấy đinh theo đại tiện tống ra.
Cứu thôn pha lẻ (nuốt phải mảnh chai)
Lỡ nuốt phải mảnh chai vỡ mảnh pha lê, dùng đậu đỏ cho nước vào nấu chín thành cháo ăn đậu và uống nước ấy từ 1 đến 2 bát, kế tiếp lại uống thuốc xổ nữa, chẳng bao lâu đậu đỗ bọc lấy pha lê mà tống ra ngoài.
Cứu thôn trúc, mộc (nuốt phải tre gỗ)
Lỡ nuốt phải tre hay gỗ, dùng hồn cân sắt đốt đỏ, nhúng vào rượu mà uống.
Cứu thôn đầu phát (nuốt phải tóc)
Lỡ nuốt phải tóc vào bụng, làm cho vướng vít, nghen tắc ở trường vị khổ nhất là vướng vít ở cuống họng thì rất nguy hiểm, nên dùng một cái lược (gỗ) cũ mà ngày thường chải đầu đốt cháy nghiền cho nhỏ rồi hoà tan trong rượu uống cực linh nghiệm.
Hoặc dùng tóc rối đốt thành than hoà tan trong nước sôi để nguội uống 4g một lần (phải nhớ rằng khi đốt tóc phải làm cho cháy thật hết, nếu sót một tý tóc thì lại có hại).
Cứu thôn cốt ngạnh (hóc xương)
Lỡ nuốt phải xương gà hay xương các loài thú khác, phải dùng một con chó treo dốc lên làm cho nước miếng chảy ra, đoạn lấy nước miếng ấy nuốt xuống từ từ thì xương tức khắc phải tiêu đi.
Chứng này phải chữa gấp, nếu để chậm ăn uống khó khăn vì khí tuyệt thì nguy.
Cứu thôn ngư cốt (hóc xương cá)
Hóc xương cá, phải dùng con vịt treo ngược lên làm cho nước miếng chảy ra dần người bị hóc nuốt hết thì xương tiêu hết. Hoặc dùng 50 hạt trám (Hám lam hạch) mài lấy nước đặc hoà vào nước nóng mà uống thì khỏi ngay.
Cứu thang hoả thương (bỏng lửa, nước sôi)
Nếu bỏng phải lửa hay nước sôi, cấp phải uống đồng tiện (nước giải trẻ em), làm cho hoả độc khỏi xông lên tim, hoặc dùng đường trắng hay mật ong hoà tan trong nước nóng mà uống rất hay, nhất là phải kiêng dùng nước lạnh, dù đau rát chăng nữa, cũng phải bấm bụng mà chịu, vì nếu ngộ dùng nước lạnh thì khí nóng bức vào trong, nhọ thì lan đến gân cốt, nặng thì công tâm rất nguy.
Đầu tiên, phải xát dầu vừng vào chỗ bỏng, đoạn dùng gạo nếp vo lấy nước đặc, gia thêm 1 chén dầu vừng, lấy chiếc đũa khuấy thuận một chiều (phải nhớ không nên khuấy nước) bao giờ khêu lên thành sợi như tơ, bấy giờ dùng cái bút nho cũ hoặc cái chổi lông sạch tẩm dâu ấy đổ vào chỗ đau.
Hoặc dùng sữa người hoà muối đổ vào, tức thì đỡ đau, dù bỏng cả mình hoặc bội lan đã lâu cũng rất thần hiệu.
Cứu hổ cắn.
Bị hổ cắn đau không chịu nổi, cấp phải dùng thịt lợn đắp vào. Nếu đặt vào tiêu mất thì thay miếng khác, đoạn dùng:
Địa du 50g, Tam thất 120g, Khổ sam 160g,
– Các vị tán nhỏ trộn đều rắc vào, để cầm máu thì đỡ đau. Hoặc dùng: gừng sống rửa sạch 50g, giã vắt lấy nước cho uống và bã dùng đắp vào chỗ bị cắn, đoạn dùng Bạch phàn tán nhỏ rắc vào.
Cứu chó nhà cắn.
Bị chó nhà cắn (chó không bị dại) dùng hạt hồ tiêu 5g nghiền nhỏ đặt vào, dù bị thương nặng cũng chỉ hai ngày là khỏi. Khi mới đặt vào sẽ sưng đau nhưng chỉ chốc lát đỏ đau khỏi sưng.
Hoặc dùng củ Phiêu thự, tức khoai lang trắng ruột, trắng vỏ và 20g Hạnh nhân, 10g Băng phiến, tất cả giã nhuyễn đặt vào băng lại chỗ bị cắn.
Cứu mèo cắn.
Mèo cắn dùng lá Bạc hà 100g đun sôi để hơi nóng, rửa chỗ bị cắn thì khỏi.

+ Cứu Chuột Cắn
Bị chuột cắn dùng hạt lệ chi (tức hạt vải) nhai nhỏ đặt vào, hoặc bị cắn có chất độc thì dùng Thạch tím 5g, 3 tép tỏi, giã nhuyễn đặt vào.
+ Cứu Rắn Cắn
Bị loài rắn độc cắn để độc chạy lên quả tim thì chết, tức thì dùng 1 cốc nước lạnh cho vào trong lỗ điếu, lấy chất dầu ra (Yến du) uống 1 đến 2 bát.
Nếu bị rắn độc cắn nặng quá thì uống vào sẽ thấy ngọt không cay, chỗ bị thương cũng dùng Yên du xát vào, ấy là một bài thuốc chữa rắn cắn rất hay.
Nếu bị rắn quấn chặt cả người cấp dùng Yên du nhỏ vào miệng rắn, hoặc người ấy tự lăn lộn trên mặt đất, làm cho con rắn bị nhụn xương mà giải phóng ra. Lại một cách nữa, khi cấp cứu dùng hai con dao xát nhau ở trong nước, đoạn lấy nước ấy mà uống, dù đau nhức đến đâu cũng đỡ ngay.
+ Bị Bọ Cạp Cắn
Con đực cắn chỉ đau một chỗ, con cái cắn thì đau ran cả người, ngay khi ấy dùng bùn dưới ao, giếng, đắp vào chỗ bị cắn, hễ khô thì thay đổi luôn, hoặc dùng vải xanh tẩm nước mới múc xát vào cũng được.
+ Chửa bệnh tửu độc
Người nghiện rượu ngay khi độc đã phát lên, thì đau đầu chóng mặt, chỗ cổ họng bế tắc, bức tức, hoặc hạ lị ra nước trong mỗi ngày 10 lần, tinh thần tiều tuỵ. Nếu bị nhầm là chứng âm hàn mà dùng thuốc ôn nhiệt thì nguy, nên phải dùng:
Trần bì 20g, Cam thảo 8g, Xuyên liên 8g.
Các vị sao qua tán nhỏ. Lại dùng Tùng hoa phấn 40g tán nhỏ, trộn với 3 vị đã tán, mỗi buổi sáng sớm dùng 8g bột hoà tan thuốc này uống, chiều cũng uống 8g như thế, trong hai ngày thì khỏi.
+ Cứu trùng ăn chỗ giang môn
Người bị bệnh ấy mỏi mệt hay nằm, răng xám, lưỡi trắng hôn mê không biết đau ngứa chỗ nào, hoặc bị đi lỵ, hoặc có khi không, lỵ. Dùng hạt đào nhân 15 hạt (bỏ vỏ và đầu nhọn) cho vào 12g muối, một bát dấm, sắc uống khi nóng và ăn cả hạt đào.
+ Cách trừ dịch cúm cho súc vật bị xú trùng:
Khi có dịch cúm gà, vịt, lợn, ngan, ngỗng trâu bò bị xú trùng. Cách cứu chữa: trước hết phải đóng kín cửa chuồng, dùng bạt hoặc giấy bao quanh không cho hở khe gió lùa vào, rồi dùng Tuyên mộc qua 1kg, Tế tân 0,5kg, Thương truật 1kg đốt vào chậu sành hoặc nồi đất đặt vào trong chuồng cho khói xông lên, xông hai ba ngày tự khắc bảo vệ được đàn gia cầm. Hoặc dùng Lưu huỳnh 100g, hạt bông 1kg, quả bồ kết 1kg.
Lưu huỳnh tán nhỏ, hạt bông và quả bồ kết đốt cháy rồi rắc bột lưu huỳnh lên trên xông trong chuồng tất vi trùng sẽ tiệt chủng.
+ Cách trừ loài rết
Dùng tóc rối đốt thành khói xông dưới gầm giường và chỗ buồng nằm thì rết không dám vào.
Đi xe hoặc đi thuyền bị chóng mặt buồn nôn.
Đi xe hay đi thuyền hay chóng mặt muốn mửa, dùng gừng sống 20g, gừng nướng chín 20g, hai thứ giã nhuyễn viên với mật ngậm sẽ khỏi say.
+ Cứu trúng độc thạch tín
Uống phải thạch tín, người phiền táo như cuồng, bụng đau như cắt, tứ chi quyết lạnh, nguy trong chốc lát, cấp phải dùng 160g Hắc duyên mài lấy 1 bát nước rót vào miệng. Nếu đau ở trên ngực dùng 1g Đảm phàn nghiền nhỏ hoà tan trong nước lạnh cho uống cũng giải được, hoặc dùng thuốc uống như sau:
Bài Trúc diệp thạch cao thang
Trúc diệp 20 lá, Thạch cao 40g, Mạch môn 12g, Nhân sâm 8g, Cam thảo 4g, Bán hạ 8g, Ngạnh mễ 20g.
Sắc uống như các bài thuốc trên.
Bài Tô diệp hương thang Tô diệp 40g, Quất bì 20g.
Sắc uống như các bài thuốc trên.
– Bài Nhị khí đan:
Tiêu thạch 20g, Lưu huỳnh 20g.
Hai thứ tán nhỏ sao vàng, rồi lại tán lần nữa, nấu hồ bột gạo nếp, trộn thuốc viên bằng hạt ngô, phơi khô, đóng vào chai lọ, sạch khô, bảo quản kín hơi, để dùng dần, mỗi ngày 40 viên chia 2 lần uống với nước sôi để nguội.
+ Chữa mặt sần ngứa khó chịu
Chứng này nếu không kịp thời chữa ngay, để lâu sẽ lây đến thân thể rất khó chịu.
Dùng sừng hươu 50g đốt cháy tán nhỏ, hoà với mật ong bôi trước khi rửa mặt sẽ khỏi ngay.

1. Cấp cứu bỏng.
Không dùng nước lạnh, bùn hay thuốc lạnh ( ngược với tây y nhưng có lý của nó ). Vì hơi nóng bị lạnh bó lại ở ngoài thì càng vào sâu làm thối nát gân xương và hóa độc sẽ công vào nội tạng, nguy hiểm.
Chữa bỏng nguy cấp, cho uống nhiều nước tiểu trẻ e nam để hỏa độc không chạy vào tâm. Trước tiên dội rượu hay dấm vào mà rửa ( rượu hay dấm đều có nhiệt độ bay hơi thấp, sẽ hạ nhiệt nhanh hơn và sát trùng tốt hơn nước ), hơạc ăn trầu thật nhiều ( trầu, cau, vôi ) nhổ nước vào chỗ bỏng thì không phồng da. Dùng muối đắp hay đun nước muối để nguội dội vào cho sát khuẩn, khỏi lóet thịt, sau đó mới bôi thuốc.
Giã lá trầu già thật mịn hòa với rượu, dùng lông gà phết vào.
Bị bỏng đau rát, lấy bồ kết đun nước rửa thì khỏi đau.
Dùng nước tương ( nếp + đậu tương ) hay dấm gạo hoặc mẻ mà rửa, cặn bã đắp lên vết bỏng.
Vừng sống nghiền nhỏ mà bôi hoặc bột đậu xanh đắp.
Cây củ riềng ( giao cô ) đốt ra than, tán bột hòa với lòng trắng trứng gà mà xức ( nhanh tái tạo da ).
- lá trắc bá hay lá phù dung giã nhỏ đắp vào.
- hột dành dành hoặc lá dâu hay lá thông đốt và tán nhỏ hòa với dầu dừa mà xức.
- củ cải tươi giã nhỏ đắp vào vết bỏng thì không thành sẹo.
- bột thạch cao sống hay cây kiệu giã nát hòa với mật ong mà xức.
- lá sống đời ( lá bỏng ) giã nát đắp hoặc hòa mật ong đắp vào càng tốt.
- bạch cập thái miếng tán nhỏ hòa với mật ong xức vêta loét thì chóng lên da kéo miệng.
- bột nghệ hòa với dầu cám ( lấy 1 cái bát to lau sạch, dùng giấy bản bịt kín miệng, buộc dây chặt như bịt trống đổ cám đầy lên mặt giấy, đổ cục than hồng lên trên cám cho nó cháy, dầu cám thấm qua giấy mà nhỏ xuống dưới, đến khi sắp cháy gần mặt giấy thì gạt bỏ lớp cám đã tàn phiá trên đi, gỡ giấy lấy dầu mà dùng ) hoặc dầu trứng gà ( trứng luộc chín, lấy lòng đỏ cho vào chảo, đun cháy cho ra dầu ). Mà bôi lên vết thương thì nhanh mọc da non. ( bệnh loét da do nằm nhiều dùng dầu này bôi cũng hiệu quả ).
- bỏng nước sôi hay lửa, hỏa độc chạy vào trong làm bụng nóng dữ, bồn chồn, dùng lá liễu sắc uống, và vỏ liễu đốt thành than tán nhỏ trộn với dầu mà xức.
- trị khói hun ngạt gần chết, giã lá và củ cải lấy nước rót vào họng thì tỉnh, và nhai lá ngải cứu đắp vào vết bỏng.
- cuối cùng trong trị bỏng là kinh nghiệm cá nhân trong trị bỏng axit. Người bị dính axit trước nhất đừng rửa nước vì rửa nước chỉ đỡ rát tức thời nhưng sau đó sẽ bị rộp xâu, bình tĩnh lấy khăn mềm lau sạch sau đó mới rửa sạch bằng nước và nước xà phòng cho sạch sẽ không bị rộp nước và vết bỏng xâu vào thịt.
CẤP CỨU ĐÔNG Y ( PHẦN 2 ).
2. Cứu chết đuối.
Trước tiên lấy dao cạy miệng, để một chiếc đũa bếp ngang cho nước chảy ra, nhất thiết không được dốc ngược lên, dốc ngược thì khí tuyệt ngay.
Có hai cách làm:
- vác 2 chân người chết đuối lên vai, kề sát lưng nhau ( vác ngửa ), cúi lom khom mà đi từ từ thì nước trào ra.
- để người chết nằm xấp ngang con trâu ( hoặc vác vai có đỡ tay ) có thêm sự hỗ trợ của 2 người nữa, 1 người nâng đầu, một người gĩư chân rồi đi từ từ, nước sẽ chảy qua mồm, hậu môn và lỗ đái.
Sau khi sơ cứu xong, lấy gừng xát vào chân răng, lại dùng bán hạ tán bột thổi vào mũi, lấy bột bồ kết thổi vào tai và để trong ống thổi vào hậu môn.
Dùng muối đổ đầy rốn, dùng ngải cứu cách muối 3 mồi.
Lấy mùn bếp ( không lẫn rơm, cỏ ) hoặc đập lấy đất vách ( nhà tranh ) trải lên trên đất đặt người chết đuối nằm ngưả lên trên, lấy tro hoặc đất đó phủ lên ( trừ mặt và miệng ). Tự nhiên hơi nước bị hút thấm vào tro và đất đó.
Quá gấp do nạn nhân đã ngừng thở lâu rồi, làm hô hấp nhân tạo bên trên, thổi cả vào mũi và tai, lấy ống nước hoặc ống trúc đút vào hậu môn, luân phiên thổi vào các khiếu trên để thông khí từ trên xuống, dưới lên!.
Lấy nồi đồng đốt nóng để lên trên bụng mà đi lại là cho nước chảy ra. Lấy bột bồ kết hoặc vôi gói giấy vệ sinh đút vào hậu môn, nước sẽ từ từ chảy ra.
3. Cứu người gặp chấn thương.
- cứu người bị ngã, bị tường đổ hay vật gì bất ngờ đè chết ngất, thì nhanh đưa tới chỗ bằng phẳng ổn định. Dùng bột củ chóc thổi vào mũi cho hắt hơi, lấy nước gừng hòa với dầu vừng ( mè ) cho uống, lấy đồng tiện ( nước tiểu trẻ em ) cho uống hoặc sắc nước đậu sị cho uống để tránh vỡ mạch máu não. ngoài ra thì trị theo phép chữa bị thương gãy xương.
- ngã từ cao xuống hay bị cây, đá đè,.huyết ứ lại, khí trệ gần chết, thì lấy đất sét 3kg chưng nóng, chứa vào 2 cái bao, thay đổi cái rang cái chưng dùng chườm cho nạn nhân ( không nên quá nóng và chườm tới khỏi đau thì thôi.
- bị ngã từ cao xuống mà da thịt không tổn thương thì ắt có huyết ứ ở trong nên hôn mê bất tỉnh, nên dùng thuốc thông lợi đại tiểu tiện và tán ứ hoạt huyết như đại hoàng, chỉ xác, phác tiêu, đương quy, hồng hoa, tô mộc, cam thảo, sắc lên hòa thêm mật ong mà uống. Nếu đã đại tiện mà vẫn không tỉnh thì nên dùng độc sâm thang sắc cho uống mà cứu. Nếu chấn thương không hôn mê thì lấy cua đồng sống giã nát vắt lấy nước thêm rượu nóng vào cho uống, hoặc dùng lá mần tưới giã nát nhừ cho thêm nước tiểu trẻ em vào vắt nước cho uống.
- bị ngã huyết nghịch xông lên tim, đau như sắp chết, dùng lá tiá tô sắc với nước tiểu trẻ e cho uống.
- bị ngã ứ huyết cấm khẩu hoặc mê sảng thì dùng đại hoàng, đào nhân, hồng hoa, tô mộc liều lượng từ 4-12g sắc với rượu cho uống ( nếu có xuất huyết không dùng rượu ).
- trường hợp có thương tổn đến xương, như sai khớp, gãy xương, vỡ xương thì trước tiên nên dùng thảo ô đầu tán bột 2g, hoặc rễ cây bông móng tay ( phượng tiên hoa ) mài với rượu cho uống rồi mới thao tác để nạn nhân không biết đau.
+ với tay, chân: nắn sửa khớp sai lệch, cắt bỏ xương gãy vụn hay có đầu nhọn để khỏi đâm vào da thịt và nhặt bỏ hết mảnh xương vụn trong chỗ gẫy để khỏi mưng mủ do tụ máu viêm nhiễm. Trước nhất dùng gừng sống giã nhỏ bôi vào vết thương, nắn khớp lại như cũ, sau dùng vỏ cây gạo giã nát trộn với lòng trắng trứng gà, chế giấm tốt vào chưng nóng lên mà đắp rồi bó chặt lại, khô thuốc lại thay mới tới hết đau và liền thương thì thôi.
Cách khác là dùng lá trắc bá tươi, lá sen tươi, bột bồ kết, cây tổ phương ( cốt toái bổ ) cạo sạch lông, các vị đều nhau, thêm gừng tươi, giã nát vắt lấy nước chế vào, giã nát mịn mà đắp vào, lấy nẹp gỗ nẹp cố định lại không cho chấn động, 3 ngày mở xem 1 lần, lấy hành củ đun nước nóng mà rửa và thay thuốc mới, bó chặt như cũ. Nếu sau 7 ngày còn đau thì gia thêm vị một dược.
- vỡ đầu lòi óc và sưng đau, thì dùng hành bóc trắng giã nhừ trộn đều với mật ong, đắp dày mà bó vào.
- gãy xương đứt gân, dùng hẹ giã nhỏ hòa với nước tiểu trẻ con mà uống. Và bách hợp tán bột hòa với Rượu uống 8g. Tổn thương tới gân, thì dùng hẹ giã nhỏ mà đắp vào.
Da thịt tổn thương sưng tím thì dùng quả cà già ( chọn quả thật to, vàng đều ) thái ra để lên miếng ngói sấy khô tán nhỏ hòa với rượu uống 8g.
Vết thương gươm giáo hay bị ngã mà tổn thương ra máu, thì đắp vôi mà bó lại sẽ cầm máu và ngừng đau ( cách của các y trại trong chiến trường thời xưa ). Vết thương quá sâu thì không nên dùng cách này. Muốn sớm cho liền miệng dùng ít bột hoạt thạch rắc vào, dùng lá tiá tô hay rau hao ( thanh cao ) giã nát mà đắp, cầm máu thì khỏi. Hoặc dùng lá tầm song nhai mà đắp thì cầm máu ngay, lại có cách lấy bạch cập, thạch cao nung, phân lượng bằng nhau tán nhỏ mịn rắc vào thì có thể kéo liền miệng.
+ Máu ra không dứt dùng bạch thược 40g sao vàng tán bột uống với nước cơm để cầm máu.
+ thổ huyết không ngừng dùng hoa sen sấy khô tán nhỏ, uống 12g hoặc nhai hoa sen tươi.
+ hạ huyết như băng huyết dùng cỏ mực ( nhọ nồi ) giã vắt lấy nước uống thật nhiều là cầm máu.
+ bị thương hay cắt vỡ chảy máu, lòi ruột, nhanh lấy dầu vừng ( mè ) xoa ấn vào, sắc nhân sâm, kỷ tử lấy nước giội vào, trong thì nấu cháo cật dê ăn 10 ngày. Một cách khác là dùng từ thạch, hoạt thạch bằng nhau tán nhỏ, uống mỗi lần 1 muỗng với nước cơm.
CẤP CỨU ĐÔNG Y ( PHẦN 3 ).
1. Cấp cứu xuất huyết.
Chữa các loại hạ huyết: quán chúng cạo sạch lông, thái miếng sấy khô, tán nhỏ, uống mỗi lần 1 muỗng với nước cơm hoặc sắc uống.
Chảy máu, băng huyết dùng lá huyết dụ sao vàng sắc uống hoặc cỏ mực ( nhọ nồi ) hay lá dâu tằm tươi vò nát lấy nước uống.
Băng huyết hôn mê, dùng bẹ móc đốt ra tro hoặc tóc rối đốt cháy tán nhỏ uống 12g với nước cơm. Thêm củ ráng hay rễ cỏ tranh 20g sắc uống với thuốc bột bên trên càng tốt.
Đái ra máu, nôn ra máu dùng củ sinh điạ tươi giã vắt lấy nước uống Hoặc rễ cỏ tranh hay cây cỏ mã đề sắc lên uống.
Hạ huyết, đại tiện ra máu không ngừng: hoa hòe tán nhỏ, uống mỗi lần 8g với nước cơm.
Sảy thai ra máu không dứt: mực tàu làm bằng khói nhựa thông ( tùng yên mặc ) đốt tán nhỏ, hoặc mùn nhọ nồi ( đun bếp rơm ) 20g, thêm miếng cao A giao hay cao da trâu sắc nước uống.
Xuất huyết nguy cấp: lá ngải cứu sắc uống, hòa cao A giao hay cao da trâu hòa vào mà uống.
Mất máu kiệt sức ( áp dụng cả với chấn thương đâm chém ) uống 40g nhân sâm sắc lên hòa cao da lừa ( A Giao ) uống, không có sâm dùng tam thất hòa cao da trâu thay thế.
2. Cấp cứu người treo cổ:
Trước hết từ từ cởi dây ra, ( cấm k được cắt dây ). Hạ xuống, đặt nằm yên trên giường đệm, đầu hơi chếch xuống, nhẹ nhàng để cổ họng cho ngay thẳng, tay bịt miệng, mũi không để hở. Một người lấy chân đạp vào 2 vai, lấy tay kéo tóc giữa đỉnh đầu ( chỗ huyệt bách hội và tứ thánh ) giật liên tục. Một người lấy tay chà xát vào vùng ngực, co duỗi tay chân, nếu tay chân đã cứng thẳng thì co duỗi từ từ và dần dần cố sao cho gập co lại và duỗi ra được, một người lấy áo bọc chân, bịt chặt tay vào lỗ đít không cho khí tiết ra, lại lấy ống trúc hoặc ống nước bé thổi vào lỗ tai cho hơi thông qua miệng mà thở ra hít vào. Mắt nhắm thì lấy tay day ấn ở mi liên tục chốc lát lại lấy ít nước gừng sắc hoặc nước cháo đổ vào cho nhuận cổ họng, cứ làm cho đến khi cử động đươc thì mới thôi.
Lại lấy bồ kết tán bột thổi vào lỗ mũi, lấy tiết gà đổ vào trong họng hoặc sắc nước lá Chàm cho uống từ từ.
Cứu thêm ở huyệt dũng tuyền 3 mồi, trai chân trái, gái chân phải vì trai chủ khí gái chủ huyết.
3. Cấp cứu trùng thú cắn:
Hễ bị hổ cắn, chó dại cắn, rắn cắn nên nhanh dùng thuốc chữa ngay phòng độc chạy vào tạng phủ mà nguy ngập.
- rắn hoặc sâu cắn.
Trước hết lấy tóc xát vào vết cắn để tẩy nọc độc đi, ( tóc hút độc rất mạnh ) sau lấy phèn chua, cam thảo, mỗi thứ 4g tán bột uống với nước lạnh để độc khỏi chạy vào bụng. Không sẵn thuốc thì nhanh lấy thuốc lào một cục bằng ngón tay nhai lấy nước nuốt, bã xát vào vết cắn hoặc uống nước điếu cầy và lấy nhựa thuốc ở xe điếu bôi vào vết cắn, có lá thuốc lào tươi thì giã nát mà đắp hoặc nhai hột cây thuốc lào mà đắp.
+ lấy lá ngải cứu khô làm mồi đốt cứu lên vết cắn để hút nọc độc ra rất hay hoặc dí ngọn đèn vào vết thương mà hơ đốt, lại dùng rượu ấm rửa mỗi ngày 3 lần.
+ uống dầu mè hoặc dấm mỗi ngày 2 chén, sắc tỏi 1 ca hòa với sữa mà uống, lại lấy tỏi thái miếng đắp lên vết cắn rồi cứu ngải lên trên, sau đun nước nóng rửa sạch.
+ lại có phương sau để chọn mà dùng: rau sam, lá tiá tô, lá rau dền đỏ, hoặc lá cây phèn đen 1 nắm, nhai nuốt nước, bã thì đắp. Lá ké đầu ngựa giã nhỏ hòa với rượu uống, bã đắp vào vết thương. Rễ cây mướp tươi giã nhỏ, hòa rượu uống cho say.
+ đắp ngoài dùng: rau mác, cỏ lưỡi rắn ( bạch hoa xà thiệt thảo ), lá bỏng ( sống đời ), bèo tiá ( bèo cái có gân mầu đỏ ), hy thiêm, ích mẫu, lá khoai môn, gừng, tỏi, hẹ, kiệu, củ chóc chuột, lá đậu ván,....
- Chó dại cắn:
hễ bị chó cắn, nên phòng chó dại, nhanh dùng thuốc ngừa, trước lấy nước muối đun sôi rửa sạch vết cắn, lấy ngải cứu vết cắn 7 mồi để hút độc vì chó to dãi dớt nhiều nên cần 7 mồi mới hút đủ. Lấy nhân hột thầu dầu ( đu đủ tiá ) nghiền nhừ thành cao mà dán vào, lấy nước cốt gừng, hẹ, mài răng hổ, xương hổ mà uống. Sắc vỏ trắng của cây đào hoặc lá ké đầu ngựa hay lá xả mà uống.
Hoặc Rễ chanh sắc kỹ thêm hùng hoàng cho uống.
Hoặc bắt con ễnh ương ( chẫu tràng ) sống, giã nát ra, cứt chuột đốt trên miếng ngói thành than đem tán nhỏ trộn đều với ễnh ương đắp vào hễ thấy mọc lông lên là hiệu quả!.
Hoặc rau rệu ( giệu ) giã lấy nước uống 10 ngày.
+ chó dại cắn đã phát bệnh thì dùng:
Nước gỉ vàng sắt để 3 tháng, mỗi ngày uống 1 ca.
*. Hột cà điên mỗi ngày nuốt 3 lần mỗi lần 7 hột. Giã rễ cây cà điên đắp vết cắn.
*. Hùng hoàng 20g, xạ can 4g, tán nhỏ hòa đều vào rượu uống mỗi ngày 8g.
*. Quả bồ hòn tươi, bỏ hột, giã nhỏ trộn mật ong làm viên lấy giấy mỏng bọc ngoài mà nuốt mỗi ngày 7 quả. hoặc dùng quả bồ hòn, quả bồ kết đốt thành than tán nhỏ hòa với nước uống. Nếu đã phát điên cuồng dùng lá ba gạc giã nát vắt lấy nước cốt nửa chén hòa với mật ong mà uống, bã đắp vết cắn.
Dùng bôi ngoài: gan cóc, óc chó đã cắn hay cứt chó, mỡ cọp hoặc răng cọp mài mà bôi hay tán bột mà rắc. Con rắn chết đốt thành than tán nhỏ mà bôi, lá nghể răm,( giống cây rau răm hay mọc hoang nơi trũng nước ngoài đồng ) nghể bà, lá tiá tô giã nát mà đắp.
- Hổ, thú dữ cắn:
lấy 1 cục sắt đổ nước vào nấu kỹ, dùng rửa vết thương khi nước còn ấm, và thổi cho tan hơi độc để độc khỏi chạy vào trong. Giội nước cốt gừng rửa và rắc bột phèn chua vào vết thương mà bó lại.
Uống trong. Dùng cây lách, sắn dây giã vắt lấy nước hoặc sắc uống. Dầu vừng, nước cốt gừng hoặc cho đường cát vào uống. Đọt cây long não nhai nuốt nước lấy bã dàn mỏng ra mà đắp. Cây kiệu giã vắt lấy nước uống, bã đắp. Lá ba gạc giã vắt lấy 1 chén nước uống, bã đắp.
Dùng bôi ngoài khác: răng trâu đốt thành than tán nhỏ rắc vào, chữa luôn hổ cào. Dùng thịt lợn đắp vào vết cắn ( 15-20' thay miếng mới ). Lấy lá thông giã nát như bùn đắp vào vết cắn. Dùng nhựa sơn hay mỡ nhím bôi vào vết thương cũng trừ độc.
Dùng điạ du 600g tán nhỏ, trộn với bột tam thất 113g, bột khổ sâm 150g trộn đều mà rắc vết thương, thêm uống trong mỗi lần 12g với nước cơm thì có thể cầm máu, ngừng đau. Cách này cũng dùng chữa rắn cắn.
- nhện hùm ( nhện chim, nhện to săn mồi ) cắn, chết ngay, bọ cạp cắn:
Vẫn phèn chua, cam thảo tán bột lượng bằng nhau uống 1 thià canh với nước lạnh.
Ngoài lấy bột phèn chua rịt vào!.
+ bối mẫu 20g tán bột hoà rượu cho uống lúc sau chảy hết nước vàng từ vết cắn dùng bột bối mẫu rịt vết cắn.
+ bọ cạp trích: bắt ngay con bọ cạp ngắt đuôi giã nát đắp vết trích. Trong uống phèn chua cam thảo.

Một Số Bài Thuốc Và Cách Cấp Cứu Và Giải Độc Khác Chữa mặt sinh tàn hương, chứng đầu, mặt sưng to.
+ Chữa mặt sinh tàn hương
Nhưng chấm con hoặc đen hoặc vàng, mọc rải rác khắp mặt, chứng này vì hoả uất huyết phận, phong tà ngoại bác mà sinh ra, dùng bài Chân ngọc dung tán gồm các vị:
Chư nha tạo giác 20g, Tử bối phù bình 20g, Thanh mai 20g, Anh đào 20g, Ưng thỉ bạch (hoặc Linh thỉ hạch) 12g.
Các vị tán nhỏ cứ tối trước khi đi ngủ, rửa sạch mặt, dùng 20g thuốc bột cho lòng bàn tay trộn ít nước sôi để nguội cho đều sền sệt rồi xát lên mặt, để trong 1 giờ rồi dùng nước pha hơi nóng rửa mặt, làm như thế trong 7 đến 8 hôm, các chấm sẽ bay hết.
– Cách chữa thứ hai:
Hắc phụ tử 20g, Mật đà tăng 20g, Cáp phấn 20g, Phục linh 20g, Bạch chỉ 20g, Địa liền 20g.
Tất cả hợp lại tán rất nhỏ, hoà với mật ong cốt, bôi lên mặt một đêm, sáng mai rửa sạch, làm trong 2 đến 3 tối là bay hết.
– Cách chữa thứ ba:
Mỗi tôi trước khi đi ngủ dùng 200 lá ké non trộn ít muối tráng giã nhỏ xát vào mặt làm từ 6 đến 7 tối cũng hiệu quả.
+ Chữa chứng đầu, mặt sưng to
Chứng này đầu mặt sưng lớn, cổ họng bế tắc, gọi là “Đại đầu ôn cổ họng bế tắc”.
Dùng các vị sau:
– Huyền hồ sách 60g, Tạo giác 4g, Xuyên khung 6g, Lê lô 2g, Trịch trọc hoa 3g, thuốc tán rất nhỏ, dùng ống thổi vào lỗ mũi, cho hắt hơi mỗi ngày làm 4 đến 5 lần rất hiệu nghiệm, hắt hơi ra máu càng hay, không hắt hơi khó chữa.
– Đương quy 120g, Đại hoàng 40g, Bạch phàn 40g, Cam thảo 20g.
– Tất cả sắc với 3 bát nước lấy còn 2 bát cho uống, tức thì đi tả ra.
– Trúng độc hạt ba đậu
– Dùng các vị sau:
– Hoàng liên 20g, Thạch xương bồ 20g, Hàn thuỷ thạch 10g. Sắc thuốc với một bát nước lấy còn nửa bát, cho uống, uống vào tẩy độc sẽ đi ngoài nhiều, đoạn dùng:
– Nhân sâm 8g, Hoàng liên 4g.
– Sắc với 1 bát nước lấy còn nửa bát cho uống nguội, tiếp đó cho ăn cháo nguội thì khỏi.
– Trúng độc Ô đầu, Thiên hùng, Phụ tử
– Trúng phải độc các loại trên chỉ cần uống 2 đến 3 chén nước lạnh hoặc nhai sống 1 nhúm hạt vừng là giải được ngay.
– Trúng phải độc Đại hoàng, Mang tiêu
– Trúng phải hai loại độc trên, mà đi tả không cầm phải phải dùng 20g Can cương (tức gừng khô) sao lên, và 8g Cam thảo, cùng 3 quả ô mai, cho nước vào sắc uống là khỏi.
– Cứu trúng thử
– Mặt xám hôn mê, mồ hôi lạnh ra, chân tay quyết hoặc có khi mửa hay tả, gấp phải vực vào chỗ mát, nhất là không được dùng nước lạnh, tiếp đó lấy khăn hoặc áo, vải, tẩm nước nóng ếm vào giữa lỗ rốn và huyệt khí hải rồi cứ dần dần rưới nước nóng vào chỗ ếm, làm cho thấm vào trong bụng, bao giờ sờ thấy hơi nong nóng người bệnh sẽ tỉnh lại dần.
Nếu lúc ấy không có nước nóng thì theo cổ pháp: gạt một bốc đất nóng giữa đường đắp vào lỗ rốn, làm thành hình cái nồi, bảo người đi đái vào trong ấy, rồi cho uống thuốc giải thử. như: Bách hổ thang Trúc diệp thạch cao thang (ở phần trên).
Vị trí huyệt khí hải lấy ở điểm nổi 1,5/5 trên với 3,5/5 dưới của đoạn nổi rốn và điểm giữa bờ trên xương mu.
Lại một cách nữa, bắt đầu mới bị trúng thử, phải Nhai một khối gừng sống bằng ngón tay cái, uống với nước đun sôi để nguội, đã mê man phải nhai 1 củ gừng sống (nếu không nuốt được thì nghiền hoà với nước lạnh rót vào miếng), hoặc chẻ củ tỏi nhét vào lỗ mũi, hoặc dùng viên gạch phơi giữa nắng ếm vào bụng (hoặc hơ viên gạch vào lửa cho nóng ếm vào bụng).
Sau đó phải cho uống Tô diệp hương hay Nhị khí đan, lại phải cạy miệng người đã chết làm cho thông hơi, dần dần rót nước nóng vào trong miệng chốc lát tỉnh dậy.
– Bài Bách hổ thang:
Thạch cao 40g, Cam thảo 4g, Tri mẫu 20g, Sao mễ 20g.
Sắc với 2 bát nước, lấy còn nửa bát, uống hơi nóng trước khi ăn, thuốc sắc 2 lần uống như nhau.
Bị thương giáo, mác hoặc đánh đập, vấp ngã.
– Phàm ứ huyết, đại tiểu tiện bất thông, nên dùng:
Đại hoàng 6g, Mang tiêu 4g.
Sắc với nước uống.
– Nếu huyết ngưng không xuống, cấp dùng:
Mộc hương 8g, Nhục quế 8g.
Hai vị tán nhỏ hoà tan với rượu trắng mà uống, bao giờ huyết hạ thì khỏi.
– Nếu bị thương nặng hôn mê bất tỉnh nhân sự, mũi xanh mình lạnh, phải dùng:
Nhân sâm 40g, Hắc phụ 4g.
Sắc với nước cho uống.

Chữa Nghiện Thuốc Phiện
+ Chữa bệnh nấc cụt mãi không thôi.
Chữa bệnh đột nhiên nấc cụt mãi không thôi dùng: Hương tô sắc uống mỗi lần 3 bát sẽ khỏi.
+ Chữa kim sang (vết dao đâm).
Bị vết dao đâm huyết ra không thôi, dùng 100g lá Tử tô (cây, cành, lá) 20g và Nhân sâm 4g, 1 bát nước sắc uống sẽ khỏi.
+ Chữa mụn vú:
Khi mụn vú sưng đau, sắc nước lá Tử tô uống, lây bã đắp vào chỗ mụn.
+ Chữa ho nghịch đoản hơi:
Bị chứng ho nghịch xông lên lại đoản hơi, dùng cả cây Tử tô (cây, cành, lá) 20g, Nhân sâm 4g và một bát nước sắc uống sẽ khỏi.
+ Chữa bệnh “tử huyền”
Tức là bệnh phụ nữ có thai khí nghịch xông lên trên, bụng đầy đau nhức, lại chữa cả khi lên giường cữ, khinh sơ khí tiết và thai không yên, đại tiện không lợi, dùng bài thuốc sau:
Đại phúc bì 20g, Nhân sâm 20g, Xuyên khung 20g, Quất bì 20g, Bạch thược 20g, Tử tô 40g, Đương quy 2g, Cam thảo 2g, Sinh khương 4 phiến, Song bạch 3 củ.
Sắc với 3 bát nước, lấy còn nửa bát uống khi không no, không đói. Thuốc sắc 3 lần như nhau.
+ Chữa não lao:
Chứng này nước vàng ở óc chảy ra ở mũi, có mùi hôi thối khó chịu.
Cách chữa: lấy 200g Tân di nướng sạch lông, vắt lấy nước cây chuối đun sôi, cho Tân di vào ngâm một đêm, lấy ra sao khô tán nhỏ, hoà Xạ hương 1g và hành trắng 20g giã nát vắt lấy nước hoà chung khuấy đều, dùng bông y tế thấm thuốc đặt vào hai hốc mũi, làm nhiều lần sẽ khỏi.
Chữa chứng cứng đầu không chuyển động được.
Chứng này do thận khi công lên, dùng:
Hắc phụ tử 8g, Xuyên tiêu 20 hạt, Gừng sống 7 lát mỏng.
Sắc với 1 bát nước lấy còn nửa bát cho một tý muối vào khuấy tan rồi uống.
+ Chữa nghiện thuốc phiện:
Thuốc phiện đến đời nhà Minh (Trung Quốc) mới từ ngoài vào, đến nay chưa thấy ai tìm ra cách chữa nghiện thuốc phiện, cho nên những phương thuốc chữa nghiện trong sách thuốc cổ truyền không thấy nhiều.
Sách Nam nữ khoa của ông Phó Thanh Chủ và sách Tiềm trai y cũng có chép những bài thuốc chữa nghiện thuổc phiện, nhưng trong bài thì lại dùng sái thuốc phiện.
Phải biết rằng thuốc phiện tính toan, sắc: toan thì liễm, sắc thì cố, nay lấy nhựa chế thành cao, lại nương vào lửa để hút thì tính toan, sắc tăng lên gấp bội, lâu ngày tạng phủ huyết dịch ngấm dần thành nghiện.
Thường những người hút thuốc phiện ăn thứ nóng thì dề chịu, ăn thứ lạnh thì khó chịu, đại tiện hai ngày mới đi một lần, táo như phân dê, ăn ít người gầy là vì nha phiến đã có tính toan, sắc lại thêm hoả độc.
Vì khi hút nướng vào lửa, hút vào trong dạ dày, ngấm ra kinh lạc, làm cho nguyên dương của người ngăn lấp không thông, âm dịch ngày càng khô kết, đấy là bệnh lý về bệnh nghiện thuốc phiện, như thế bệnh này đúng là “âm khô, dương kết”.
Cổ y đã có bài thuốc chữa chứng “âm khô, dương kết” hay lắm, trong sách Thương hàn luận nói rằng: dùng bài Chích cam thảo mà chữa và vẫn đã từng dùng chữa các chứng: hư lao ách nghịch, hoặc chữa phế nuy, đều là những chứng “âm khô, dương kết” như nghiện thuốc phiện.
Vậy chữa cai nghiện thuốc phiện bằng bài Chích cam thảo là đúng.
Xin kê bài thuốc:
Chích bắc cam thảo 120g, Bắc phòng đảng sâm 1kg, Mạch mông 120g (bóc bỏ ruột ở trong giữa), Hoả ma nhân 120g, Cống giao 120g, Can địa hoàng 120g, Đại táo 15 quả (bỏ hạt), Quế chi tiêm 48g (quế chi tiêm tức đầu cành quế nhọn), Can khương 48g .
Cách làm thành viên: Trước sắc Phòng đảng sâm lấy nước đặc (có thể sắc với 10 bát nước chỉ lấy còn hai bát).
Cống giao sao phồng cho vào với nước Phòng đảng đun cho tan ra.
Quế chi tiêm và Cam thảo, Can khương phơi khô tán mịn nhỏ, Mạch môn, Can địa hoàng và Đại táo cho vào cối giã nghìn chày cho nhỏ rồi trộn với các vị đã nấu thành cao trên, giã nhuyễn viễn bằng hạt ngô, phơi hoặc sấy khô, cho vào lọ nút kín, cách một tuần lễ hãy uống.
Phép uống: Tuỳ theo người nặng hay nhẹ, nghiện nhẹ thì cứ buổi sáng, trước khi chưa hút, ăn từ 20g đến 40g, biết uống rượu thì chiều với rượu, hoặc chiều bằng nước cháo, nước cơm hoặc bằng nước trà, nước đun sôi.
Nếu không có các thứ nước thì ăn nuốt cũng được, rất ngon miệng. Người nghiện nặng thì dùng gấp đôi.
Công hiệu: Người nghiện nhẹ chỉ dùng một tễ thuốc. Người nghiện nặng thì dùng 2 tễ sẽ khỏi hẳn, uống thuốc này đừng hút không sinh ra chứng gi khó chịu, tinh thần lại khoẻ mạnh.
Trong khi uống thuốc này, người nghiện nếu thèm thuốc phiện thì nên dùng 1 bát nước sôi, ngâm một quả trứng gà vào 10 phút, khi đang thèm lấy quả trứng gà, chọc thủng một đầu quả trứng cho tí muối vào độ 5 phút rồi hút cho hết, cứ khi nào thèm thuốc phiện lại làm như thế, sau khi uống hết thuốc thì tự khắc thôi nghiện.