BỆNH HEN SUYỄN ( HEN PHẾ QUẢN ) THUỐC ĐIỀU TRỊ CHỨNG HEN SUYỄN ( Hen phế quản) l Những Bài Thuốc Quý l Bài Thuốc Gia Truyền-Cây Nhà Lá Vườn Việt Nam

1- Định nghĩa: Hen phế quản là thuật ngữ của Tây y, Đông y gọi hen suyễn là: háo hống, háo suyễn người bệnh thở ra dễ, hít vào khó hoặc hít vào dễ thở ra khó.
2- Nguyên nhân: Do Phế khí hư có hàn hoặc Phế khí thực có nhiệt hoặc bị thủy khí lấn hoặc lo sợ, khí uất, cũng có khi do khí âm hư, đàm (đờm) tắc,Tỳ (tụy) Vị (dạ dày), Thận hư yếu. Ngoài ra còn có khi bị cảm ngoại tà ( cảm phải khí lạnh hay nóng quá và sinh hoạt hàng ngày, tình chí không đúng mức cũng là nguyên nhân gây bệnh.)
Bệnh chủ yếu liên quan đến các tạng phủ : Tỳ, Phế, Thận, Vị phủ ( dạ dày). Biểu hiện của bệnh nếu hít vào khó,thở ra dễ, tức ngực bệnh ở Phế, bệnh hít vào dễ, thở ra khó bệnh ở Thận vì " Thận chủ hấp, Phế chủ hô", người bệnh thường có rất nhiều đờm do Tỳ Vị hư yếu công năng vận hóa thủy ẩm ( thấp) và Thận dương hư suy không giúp Tỳ dương vận hóa, khí hóa được nước do đồ ăn, thức uống hàng ngày làm cho chức năng túc giáng, thông điều thủy đạo mà thành ra đờm, vì thế khi lên cơn hen suyễn đờm đưa lên làm vít tắc đường thở.
Khi bệnh mới "thực" dễ chữa, bệnh lâu "hư" khó chữa. Khi đang lên cơn hen suyễn thì xử lý tốt nhất là dùng các loại thuốc xịt giãn phế quản của Tây y ( vì không phải ai cũng gần thầy thuốc Đông y ). Sau khi cắt cơn thì điều trị bằng Đông y hiệu quả tốt hơn và lành hơn, vì Đông y sẽ điều trị vào chủ yếu 3 tạng Tỳ Phế Thận thì mới khỏi được lâu dài và ít tái phát( bệnh này rất hay bị dụ phát bởi khí hậu)
3- Điều trị:
A- Hen Do Hàn : Cơ thể lạnh, sắc mặt trắng bệch, đờm loãng khạc dễ ra, thích uống nóng, đại tiện nhão nước tiểu trong, lưỡi nhợt rêu trắng, mạch tế sắc
- Cách Chữa: Ôn phế tán hàn, trừ đờm, hạ suyễn ( ôn Phế, khai khiếu, hoạt đàm, lợi khí )
- Bài Thuốc 1: Ma hoàng thang
Gồm; Ma hoàng 12g Quế chi 8-10g
Hạnh nhân 12g Chích Cam thảo 4g.
Sắc uống khi thuốc còn nóng,
- Bài thuốc 2: Tam tử dưỡng thân thang
Gồm: Lai phục tử (hạt củ cải) 12g La bặc tử (hạt cải trắng) 12g
Tử tô tử (hạt tía tô) 8g
Rang chín, giã dập cho vào ấm hãm như nước chè uống
- Bài thuốc 3; Tử tô giáng khí thang
Gồm: Tử tô tử 12g Tiền hồ 12g
Quy vĩ 10g Trần bì 12g
Ngải diệp 12g Bán hạ chế 8g
Hậu phác chế 8g Quế chi 8g
Sinh khương 6g Đại táo 3 quả
Sắc uống ngày 1 thang.
- Kiêng: ăn thức ăn sống lạnh, gà trống, tôm tép, măng, thịt bò
- Bài thuốc Nam đơn giản cắt cơn hen:
Dùng 100g lá hẹ tươi cho 300ml nước sắc còn 100ml ( khi sắc nên giã dập lá hẹ và có thể dùng đến 300g) uống dần từng ngụm nhỏ và nuốt từ từ
Những người âm hư ( nhiệt, táo bón, tiểu giắt...) không dùng

B- Hen Do Nhiệt:
- Triệu chứng: Cơ thể bứt rứt sợ nóng, mặt môi đỏ, đàm (đờm) vàng dính khó khạc, hay khát nước thích uống nước lạnh,đại tiện táo, có trường hợp tiểu giắt nước tiểu vàng, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng dầy mạch hoạt sác
- Cách chữa: Thanh nhiệt tuyên Phế, hóa đàm, bình suyễn
- Bài thuốc 1: Định suyễn thang gia giảm
Tang bạch bì 20g Trúc lịch 30ml
Hạnh nhân 12g Hoàng cầm 12g
Bán hạ chế 10g Cam thảo 4g
Đảm nam tinh 8g Quất bì 12g
Sắc uống ngày 1 thang
Gia giảm: Nếu ho nhiều đờm vàng thêm Ngư tinh thảo ( diếp cá) 20g, đờm quá nhiều gia Đình lịch tử 12g, Sốt gia sinh Thạch cao 20g
- Bài thuốc 2: Đối chứng nghiệm phương
Tang bạch bì 20g Mạch môn 12g
Thiên môn 12g Bách bộ 12g
Tiền hồ 12g Sinh thạch cao 12g
Ô mai 3 quả Quất bì 12g
Bán hạ chế 10g Cam thảo 4g
Sắc uống ngày 1 thang
+ Kiêng kỵ: Với những người hen thể nhiệt nên kiêng ăn các loại đồ ăn nhiệt nóng và tôm tép
C- Hen Do TỲ Hư:
- Triệu chứng: Ho, hen đờm nhiều, sắc mặt vàng người mệt mỏi, kém ăn, bụng trướng đầy, đại tiện thường nhão dễ đi ngoài phân loãng, mặt có khi phù, chất lưỡi nhạt rêu trắng nhuận, mạch hoãn vô lực
- Cách chữa: Ôn trung, kiện tỳ
- Bài thuốc 1: Lục quân tử thang
Đảng sâm 20g Bạch truật 12g
Bạch linh 12g Chích thảo 4g
Trần bì 12g Bán hạ chế 8g
Sắc uống ngày 1 thang
- Bài thuốc 2: Phụ Quế lý trung thang
Phụ tử chế 8- 12g Quế nhục chế 6g
Đảng sâm 12-16g Bạch truật 12g
Can khương 6-8g Chích thảo 4g
Sắc uống ngày 1 thang
D- Hen do Thận hư: Hen do Thận hư chia ra làm 2 thể: Hen do Thận dương hư và hen do Thận âm hư
1- Hen do Thận dương hư: Hơi thở ngắn gấp, khi hoạt động bệnh tăng, ho có đàm bọt, hít vào khó, lưng gối yếu mỏi, dương luy (liệt dương) sắc mặt trắng hoặc sạm đen, sợ lạnh, tiểu tiện trong dài và nhiều lần, chất lưỡi nhợt, rêu trắng nhuận, mạch trầm tế vô lực
- Cách chữa; Ôn bổ Thận dương, nạp khí
- Bài thuốc; Thận khí hoàn ( Bát vị Quế Phụ)
Thục địa 20g Sơn dược 16g
Sơn thù 12g Phục linh 12g
Đan bì 8g Trạch tả 8g
Phụ tử chế 10g Quế nhục 6g
Sắc uống ngày 1 thang. Có thể thể làm thành hoàn, dùng nước sôi uống thuốc hoặc nước muối pha thật loãng
2- Hen do Thận âm hư: Hơi thở ngắn gấp, hồi hộp, lưng gối đau mỏi, ho có đàm bọt, hít vào khó, nước tiểu vàng, đại tiện táo, hay uống nước và thích uống nước mát, chất lưỡi đỏ ít rêu hoặc không có, mạch tế sác
- Cách chữa: Tư âm bổ Thận
- Bài thuốc; Lục vị Địa hoàng hoàn gia giảm
Can địa hoàng 32g Hoài sơn 16g
Sơn thù nhục 16g Bạch linh 12g
Đan bì 12g Trạch tả 12g
Mạch môn 16g Ngũ vị tử 4-6g
Sắc uống ngày 1 thang, hoặc có thể làm hoàn dùng nước sôi hoặc nước muối thật loãng uống thuốc
+ Kiêng cữ: Nói chung với những người hen do Tỳ Thận dương hư nên ăn ít đồ béo, ngọt, tanh lạnh. Với những người hen do Thận âm hư nên hạn chế ăn các đồ cay, nóng dễ sinh nhiệt. Hạn chế và điều độ việc phòng sự.